Od roku 1915 do dziś: dyrekcja, dystrykt i diecezja

Od roku 1919 nowe województwo kieleckie obejmuje północno-zachodnią część Małopolski – od Częstochowy i Zagłębia Dąbrowskiego po Radom. Województwo terytorialnie nawiązuje do guberni radomskiej z lat 1844-1866; posługuje się również jej herbem. Radom jest największym miastem i początkowo jedynym powiatem grodzkim w międzyrzeczu Wisły i Pilicy. Pozostaje siedzibą dyrekcji lasów dla województw kieleckiego i lubelskiego oraz okręgowej dyrekcji kolei – pierwszej i największej terytorialnie w Polsce – dla województw kieleckiego, lubelskiego, poleskiego i wołyńskiego. W Radomiu ukazuje się „Słowo” – jedyna gazeta codzienna dla Kielc i Radomia.

W czasie II wojny światowej okupacyjne Generalne Gubernatorstwo dzieli się na pięć dystryktów: krakowski, lubelski, lwowski, radomski i warszawski. Prócz międzyrzecza Wisły i Pilicy dystrykt radomski obejmuje pas ziem zapilicznych aż do granicy z Rzeszą – od Tomaszowa na północy przez Piotrków Trybunalski do Częstochowy na południu włącznie. Armia Krajowa działa tutaj w ramach okręgu radomsko-kieleckiego „Jodła”.

Po wojnie Radom jest największym miastem województwa kieleckiego. W roku 1951 staje się siedzibą Zakładów Energetycznych Okręgu Wschodniego – dla województw kieleckiego, lubelskiego i rzeszowskiego. W Radomiu mieści się Centralny Zarząd Przemysłu Odlewniczego. W roku 1975 Radom odzyskuje status miasta wojewódzkiego. W nowym województwie znajduje się okręg grójecki, dotychczas niezwiązany z Radomiem. Południowa część regionu radomskiego pozostaje w województwie kieleckim. W dniu 25 czerwca 1976 roku ma miejsce pamiętny protest robotniczy. „Potępiamy warchołów z Radomia” – głosi propaganda. Radom to „Miasto z wyrokiem” – powie po latach reżyser filmowy. Partyjne władze celowo wstrzymują rozwój miasta.

W roku 1981 diecezja sandomierska przyjmuje nazwę sandomiersko-radomskiej. Od roku 1992 istnieje odrębna diecezja radomska, wchodząca w skład metropolii częstochowskiej. Diecezja obejmuje historyczny region radomski – w widłach Wisły i Pilicy. Na południu zbliża się do Gór Świętokrzyskich – należą do niej Przedbórz i Radoszyce, Skarżysko-Kamienna i Suchedniów, Starachowice i Wąchock, Bałtów i Tarłów.

Radom do dzisiaj pozostaje siedzibą instytucji o znaczeniu ponadregionalnym. Krajowy zasięg działania mają Centrum Przetwarzania Danych Ministerstwa Finansów. W Radomiu ma siedzibę Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych, najstarsza wśród siedemnastu w Polsce, obejmująca zasięgiem działania województwo świętokrzyskie i okręg radomski. W Radomiu mieści się Komenda Wojewódzka Policji oraz Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego, przy którym działa Centralny Ośrodek Szkolenia Inspekcji Transportu Drogowego. III Urząd Skarbowy w Radomiu jest jedną z dwudziestu w kraju wyspecjalizowanych placówek obsługujących duże podmioty gospodarcze. Archiwum Państwowe w Radomiu posiada bogate zbiory dokumentujące rolę Radomia jako ośrodka historycznego regionu w międzyrzeczu Wisły i Pilicy.

W roku 2016 Radom liczy 215 tysięcy mieszkańców, co oznacza 14. miejsce w kraju. Jest obok Częstochowy największym miastem, które podczas ostatniej reformy zostało pozbawione statusu stolicy województwa.

▸ Miasto z wyrokiem – dzieje degradacji